W Polsce czerniaka zalicza się do nowotworów rzadkich, jednakże w ostatnich latach znacząco wzrosła liczba zachorowań. Najważniejsza jest jak najszybsza diagnoza i rozpoczęcie terapii, która może uratować życie.
Charakterystyka czerniaka
Czerniak jest nowotworem należącym do grupy nowotworów najbardziej złośliwych. Zmiany nowotworowe występują na skórze, błonach śluzowych spojówek, jamy ustnej, narządów płciowych oraz w obrębie płytek paznokciowych. Czerniak daje przerzuty do węzłów chłonnych, na skórę, do narządów wewnętrznych, przewodu pokarmowego oraz układu nerwowego.
Kryteria wyznaczające stadium zaawansowania choroby to grubość zmiany pierwotnej, liczba węzłów chłonnych, zaatakowanych przerzutami oraz odległość przerzutów od ogniska pierwotnego.
Diagnostyka czerniaka
– Wczesne wykrycie czerniaka polega nie tylko na dokładnym zbadaniu skóry. Zawsze należy ocenić błony śluzowe jamy ustnej, spojówki, narządy płciowe oraz okolicę odbytu. Nie bez znaczenia pozostaje manualne zbadanie węzłów chłonnych. Najwięcej wątpliwości diagnostycznych wywołują zmiany typu rogowacenia słonecznego, brodawki łojotokowe, plamy soczewicowate i atypowe znamiona barwnikowe. Dostępne obecnie metody diagnostyki, takie jak dermoskopia (dermatoskopia) i wideodermoskopia (wideodermatoskopia) pozwalają na dokładne zbadanie charakteru zmian. Nadal sprawdzającą się w praktyce metodą małoinwazyjną jest też biopsja wycinająca – mówi dr n. med. Igor Michajłowski, dermatolog z Clinica Dermatologica w Gdańsku.
W diagnostyce czerniaka lekarze posługują się również diagnostyką obrazową. Najczęściej wykorzystywane techniki badań to USG z użyciem głowic o wysokich częstotliwościach, tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny czy zdjęcia rentgenowskie. Metoda diagnostyki obrazowej zależy od rodzaju zmiany i jej lokalizacji oraz podejrzenia przerzutów. Coraz częściej mówi się też o dokładności badania metodą PET, z uwagi jednak na duży koszt badania nie jest to powszechnie stosowana metoda w Polsce.
Przebieg leczenia czerniaka
Leczenie chirurgiczne to powszechna metoda leczenia czerniaka – zarówno w postaci pierwotnej, przerzutów i podczas wznowienia choroby. Obecnie w leczeniu IV stadium czerniaka stosuje się immunoterapię i chemioterapię. Cały czas trwają badania mające na celu znalezienie skutecznych środków i sposobów leczenia systemowego pacjentów w III i IV stadium zaawansowania choroby, opracowanie szczepionki oraz połączenia chemioterapii z immunoterapią. Obecny stan wiedzy medycznej w wielu takich przypadkach nie pozostawia lekarzom wielu skutecznych możliwości.