Znamiona barwnikowe to najczęściej łagodne zmiany pojawiające się na skórze. Mogą różnić się wyglądem – mają też różną strukturę czy wielkość. Najczęściej znamiona, czyli popularnie zwane pieprzyki są brązowe bądź czarne, ale mogą przybierać też barwę niebieskawą, białą czy przypominać koloryt skóry.
Uznaje się, iż nawet 90% ludzkiej populacji ma przynajmniej jedno znamię barwnikowe tego rodzaju a średnio występuje ich na jednym ciele około 20. Zazwyczaj są niewielkie, osiągają rozmiar kilku milimetrów jednak zdarzają się i takie, które mają nawet kilkadziesiąt centymetrów.
Ich struktura też może być różna, na przykład znamię wrodzone jest najczęściej nierównomierne, brodawkowate. Chociaż nie jest groźne i rzadko kiedy się uzłośliwia to zaleca się ich usuwanie – dla pełnego bezpieczeństwa. Pamiętajmy też, że niektóre znamiona są zupełnie gładkie a inne wypukłe. Zdaniem medyków, większe ryzyko pojawienia się czerniaka występuje u osób, na których ciele jest większa liczba pieprzyków.
Dermatolodzy wyróżniają co najmniej kilka najczęściej występujących znamion. To między innymi znamię Suttona, inaczej zwane halo nevus. Znamię tego typu występuje bardzo często u najmłodszych pacjentów, można je rozpoznać po charakterystycznym odbarwieniu na otoczce. Znamię Suttona ma tendencję do regresji, rzadko powoduje czerniaka jednak dla pewności lepiej je usunąć.
Kolejne to znamię błękitne, które może charakteryzować się różnym kolorytem, od czarnego poprzez kolor skóry po niebieskawy czy biały. Znamię tego rodzaju jest najczęściej mocno umiejscowione w skórze, jest zupełnie gładkie i bardzo rzadko staje się przyczyną powstawania najbardziej groźnego nowotworu skóry, czyli czerniaka. Znamiona błękitne najczęściej zauważyć można na kończynach oraz na twarzy.
Więcej o badaniu skóry w artykule: Na czym polega dermatoskopia?
Oprócz tych podstawowych rodzajów występuje jeszcze wiele innych, z którymi dermatolodzy mają do czynienia. Pamiętajmy, że chociaż zazwyczaj zalecane jest usuwanie pieprzyków to ważna jest również profilaktyka.
Profilaktyka
Chociaż usuwanie znamion barwnikowych jest zalecane we wszystkich przypadkach bowiem lepiej je zniwelować aniżeli czekać na powstanie czerniaka – oczywiście nowotwór nie rozwija się u każdego posiadacza znamion barwnikowych, co więcej, ten pojawia się tylko u kilku procent z nich, to wielu dermatologów zaleca też regularną obserwację znamion i stosowaną pielęgnację.
Przede wszystkim, ważne są kontrole co 6-12 miesięcy a na każdej wizycie powinno zostać przeprowadzone badanie przy wykorzystaniu dermatoskopu. To urządzenie, dzięki któremu struktura skóry powiększana jest pod mikroskopem nawet 15 razy. Przy użyciu dermatoskopu zdiagnozować można nie tylko zmiany łagodne bądź złośliwe, ale również analizować strukturę znamienia na przestrzeni czasu. Pamiętajmy, by nie bagatelizować pieprzyków i badań kontrolnym tego typu zmian skórnych – „Nie można zwlekać, bo w przypadku zmian nowotworowych, a zwłaszcza bardzo złośliwego czerniaka, czas ma kluczowe dla terapii znaczenie. Im szybciej zaczniemy leczenie, tym większe szanse pacjenta na dojście do zdrowia. Każdy niepokojący sygnał powinien być konsultowany z dermatologiem bezzwłocznie” – podkreśla dr n. med. Igor Michajłowski z Clinica Dermatologica w Gdańsku.
Jak wspomnieliśmy, ważna jest też właściwa pielęgnacja. Pieprzyków nie można wystawiać na słońce, niekorzystne jest również opalanie w solarium. Jeśli ekspozycja jest konieczna to znamiona barwnikowe powinniśmy chronić kremami z filtrem UVA oraz UVB.
Więcej na temat profilaktyki w artykule Profilaktyka znamion barwnikowych.