Jak rozpoznać zawał serca?

Choć o profilaktyce chorób układu krążenia mówi się wiele, nadal niektóre z nich – mimo iż dość popularne – pozostają tajemnicą dla chorych. Niewiele osób zdaje sobie sprawę z tego, czym w istocie jest zawał serca. Co więcej, wielu pacjentów ignoruje podstawowe jego objawy, zwłaszcza w przypadku mało rozległych zawałów. Tymczasem uświadomienie sobie, czym w istocie jest atak serca, może pozwolić na wypracowanie odpowiedniej reakcji w chwili jego wystąpienia.

Przebieg zawału serca

Zawał serca to nic innego jak martwica, która powstaje na skutek uszkodzenia naczynia krwionośnego. Może to być zarówno martwica samego narządu, jak również naczynia, albo tkanek w jego okolicach.

Wbrew powszechnej opinii do zawału serca nie dochodzi wskutek zmniejszania się światła naczyń wieńcowych poprzez odkładanie złogów typowych dla miażdżycy. Zawał jest chorobą, która pojawia się, gdy blaszka miażdżycowa odkładająca się z wolna wewnątrz naczyń krwionośnych nagle pęknie. Wówczas dochodzi do tworzenia skrzepu, który może zupełnie zatykać światło naczyń krwionośnych, co skutkuje niedokrwieniem mięśnia sercowego. Aby wystąpił zawał, taki stan musi obejmować przede wszystkim tętnicę, która prowadzi do serca krew utlenioną.

Przyczyny i charakterystyka występowania zawału serca

Zazwyczaj zawał serca dwukrotnie częściej dotyczy mężczyzn niż kobiet, a ryzyko jego pojawienia się wzrasta wraz z wiekiem pacjenta. Choroba szczególnie niebezpieczna jest dla osób z wysokim cholesterolem oraz tych, które cierpią na stwierdzoną przez kardiologa chorobę niedokrwienną serca. Obie te przypadłości wiążą się z występowaniem miażdżycy, do której organizm może mieć genetyczne predyspozycje – ale która występuje również wskutek nieprawidłowego stylu życia.
Do licznych przyczyn w obecnych czasach zaliczane są również niektóre choroby, głównie związane z regulacją ciśnienia krwi oraz chorobami nerek. Co więcej, zawał może być również skrajną reakcją organizmu na nieprawidłowo dobrane leki, dlatego tak istotna jest regularna profilaktyka tej choroby.

Zawał serca częściej dotyka osób niższych, u których stwierdzono znaczną nadwagę czy otyłość. Zazwyczaj w takich przypadkach wiąże się on z siedzącym trybem życia, nieprawidłową, niezdrową dietą bez regularnych posiłków oraz brak aktywności fizycznej, która zmusza serce do szybszego bicia i pozytywnie wpływa na jego kondycję. Nie bez znaczenia jest również poziom stresu – osoby zestresowane mają o wiele większe ryzyko przejścia zawału serca niż osoby, w których życiu stres jest sporadyczny.

Objawy zawału serca i postępowanie

Objawy zawału serca specjaliści dzielą na typowe i nietypowe. O tych typowych wie praktycznie każdy – należy do nich np. uczucie duszności, palenia w mostku podobnego do silnej zgagi, ból ramienia czy nagłe omdlenie, czasem połączone z wymiotami i mdłościami.

Bardziej nietypowe objawy to przede wszystkim duszność spoczynkowa, która pojawia się nagle bez żadnej aktywności fizycznej, jak również ból brzucha, który może wyglądać na chorobę wrzodową. W podejrzeniu zawału bardzo istotne jest, aby nie ignorować sprawy – im szybciej chory zostanie poddany diagnostyce oraz ewentualnemu leczeniu, tym większą część serca uda się uratować i tym mniej rozległy będzie sam zawał.

Szczególnie poinformowane o objawach zawału serca powinny być osoby z grupy ryzyka. Co więcej, osoby z niedokrwienną chorobą serca oraz te, które już raz przeszły zawał, mogą liczyć na specjalne leki, które należy zażyć w oczekiwaniu na pomoc lekarską.